ماجرای شکاف 2500 ساله در دیوار شمالی تخت جمشید چیست؟ - گسل فعال در تخت جمشید چه می کند؟

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - محمد باریکانی: شکاف دیوار شمالی تخت جمشید چگونه ایجاد شده و چطور معماران هخامنشی نتوانستند این بخش از دیوار تخت جمشید را چفت کنند و پس از آنها چگونه هنوز که بیش از 2 هزار سال از احداث تخت جمشید گذشته است، مرمتگران در دوره های مختلف از زمان حضور مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در تخت جمشید، بنگاه علمی تخت جمشید و هیأت ایزمیو از ایتالیا و در دوران شکل گیری دوره حفاظت آثار باستانی نتوانستند شکاف دیوار شمالی تخت جمشید را ترمیم کنند؟ روزنامه همشهری برای یافتن دلیل شکاف برداشتن دیوار شمالی تخت جمشید به سراغ کارشناسان این مجموعه میراث جهانی رفت و در گفت وگو با شهرام رهبر، مسئول بخش مرمت و حفاظت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، دلیل این اتفاق را جویا شد و از او پرسید که چرا دیوار شکاف برداشته تخت جمشید تاکنون مرمت نشده است؟

هخامنشی ها هم نتوانستند دیوار شکافته شده را ترمیم کنند

شهرام رهبر، مسئول گروه حفاظت و مرمت تخت جمشید و پارسه: دیوار شمالی تخت جمشید از زمان هخامنشیان دچار مشکل شد. معماران هخامنشی تلاش کردند برای باز شدن این دیواره از بست «دم چلچله ای» در نمای دیوار استفاده کنند. این بست ها اما روی بلوک های سنگی استفاده می شد و استفاده از آنها در نمای دیوارهای تختگاه تخت جمشید بی سابقه و اصلا رایج نبود. زمان هخامنشیان، دیوار دچار مشکل شد و معماران هخامنشی با به کار بردن بست دم چلچله ای قوی در نما، تلاش کردند از باز شدن آن جلوگیری کنند. مدت ها بعد از هخامنشی ها از تخت جمشید مراقبت نشد تا زمانی که ارنست هرتسفلد، بررسی های خود را بر دیوار انجام داد. اما چون گمان کرد روند آسیب بر دیوار متوقف شده، اقدامی انجام نشد. در فاصله سال های ۱۳۴۳ تا 1380 هم به این دلیل که معتقد بودند روند آسیب دیوار شمالی متوقف است، کاری برای مرمت آن صورت نگرفت. از سال 80 اما مطالعات بر دیوار شمالی تخت جمشید آغاز شد. دیواره مورد بررسی قرار گرفت و مهم تر از شکاف ایجاد شده، بلوک های سنگی بود که از بین رفته بودند. سال 1382 یکی از بلوک ها در دیوار شمال غربی جایگزین شد. مطالعات دیگری نیز بر این دیواره برای اقدامات حفاظتی و مرمتی آغاز و در بخش شمال غربی، فاز اول و دوم مرمت دیواره به اتمام رسید و فاز سوم که جایگزین کردن یک بلوک سنگی است در دستور کار قرار دارد. براساس تصاویر و اسناد موجود از 180 سال قبل شکاف دیوار قابل مشاهده است و براساس اشل های استفاده شده برای رصد، شکاف دیوار شمالی تخت جمشید بیشتر نشده است. باز شدن دیوار ربطی به نحوه چیدمان هخامنشیان، اشتباه معماران هخامنشی، استفاده از بست های دم چلچله ای، به سرقت رفتن بست ها در زمان صفویه، قاجار و پس از آن و موارد مشابه که در بعضی از رسانه ها منتشر شد ندارد. این حرکت مربوط به بستر است و وقتی در اثر عوامل مختلف در بستر تغییراتی ایجاد می شود، مستحکم ترین بناها نیز توان مقاومت ندارند و آسیب می بینند. کارشناسان نظریه های مختلفی چون رانش، فشار، زلزله و... را برای باز شدن دیوار مطرح می کنند. اما قوی ترین نظریه، فعال شدن احتمالی گسل زمان هخامنشی است که اثبات آن نیاز به مطالعات گسترده دارد.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین