هنرمند باید جشنواره را هدایت کند، نه جشنواره هنرمند را

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - همشهری آنلاین: محسن رفیعی، کارتونیست، در سومین دوره مسابقات بین المللی الأزهر در مصر با کاریکاتوری از محمود درویش، شاعر فلسطینی، جایگاه نخست بخش پرتره این مسابقات را به دست آورد. محمود درویش چهره ای شناخته شده در عرصه ادبیات است و همین نکته طراحی تصویری از او را سخت تر می کند. با رفیعی درباره اثرش گفت وگو کردیم.

چطور شد که محمود درویش را به عنوان سوژه انتخاب کردید؟ این را از این بابت می پرسم که محمود درویش قبلا توسط هم کارتونیست های ایرانی و هم کارتونیست های خارجی کشیده شده و در وهله اول سوژه ای تکراری به نظر می رسد.

دو تا انتخاب داشتم؛ یکی ناجی العلی و یکی محمود درویش. ناجی العلی از آنجا که خودش کارتونیست بوده، خیلی بیشتر تصویر شده، اما باز محمود درویش کمتر چهره اش شناخته شده و کمتر تصویر شده بود. ضمن اینکه، دلیل اصلی تر این بود که اشعار محمود درویش را خوانده بودم و از آنها برای تصویرسازی استفاده کرده بودم. ارتباطی این جوری با درویش داشتم و اصلا علاقه مند بودم که از چهره اش تصویرسازی کنم. به همین دلیل روی طرح خیلی مایه گذاشتم. من معمولا روی کارهایی که می خواهم برای جشنواره بفرستم اینقدر روی جزئیاتش وقت نمی گذارم، اما اگر این کار را دیده باشید، می بینید که جزئیاتش خیلی زیاد است.

چین و چروک های زیر گردن و خط های ریز روی چهره مشخص است و حتی تار موهایش، ازنظر کیفیت، شبیه انیمیشن است.

دقیقا. ببینید وقتی خودت به یک شخصیت علاقه داری، با حساسیت بیشتر روی آن کار می کنی. ما در حوزه کاری مان زیاد کاریکاتور یا چهره رئال کار می کنیم از آدم های مختلف؛ سلبریتی، فوتبالیست، بازیگر، شاعر، دانشمند یا سیاستمدار. حالا فرض کن یک سیاستمداری را که داری کار می کنی، هیچ ارتباط قلبی یا روحی با آن آدم نداری و صرفا داری کاری را تولید می کنی که مناسب جایی باشد که قرار است منتشرش کند. ولی پیش آمده که مثلا من راجع به چند هنرپیشه معروف تاریخ سینما کار کرده ام و ناخودآگاه خیلی روی جزئیات وقت گذاشته ام، چون با آن بازیگران ارتباط شخصی و حسی داشته ام. این قضیه مثل این می ماند که شما می خواهی برای کسی که خیلی دوستش داری هدیه تهیه کنی. بدون اینکه خودت متوجه شوی، کلی وقت می گذاری و حتی 10 مغازه و پاساژ را زیرورو می کنی تا بهترین هدیه ممکن را انتخاب کنی و بخری، اما اگر برای یک آدم معمولی می خواستی هدیه بگیری، همان مغازه اول خرید می کردی و تمام می شد. کار ما هم شبیه همین است. ما هم وقتی سوژه را دوست داریم روی جزئیاتش وقت زیادی می گذاریم و مدام به آن بازی می گردیم و تغییرش می دهیم. این کار چندین روز بود که آماده شده بود و می توانستم اسکن کنم و بفرستمش، ولی این را گذاشته بودم جلوم و می نشستم کمی کار اضافه انجام می دادم.

کلا چقدر وقت روی این کار گذاشتید؟

با توجه به اینکه کل این کار دستی است و هیچ چیز دیجیتالی در آن استفاده نشده، به غیر از مرحله اسکن و تنظیم کنتراست و رنگ، تقریبا نزدیک به 7 تا 8 روز زمان برد، نه دائم و پیوسته، بلکه در این مدت جلوم بود و روی اش کار می کردم.

از روی عکس خاصی از محمود درویش الگو گرفتید یا کار نهایی از روی چند عکس کشیده شده است؟

ترکیب 2ــ3 تا عکس است. من از مراحل کارم ویدئویی تهیه کردم که جزء قوانین مسابقه بود تا مطمئن شوند که از هوش مصنوعی در کار استفاده نشده است.

چیزی که در تصویر جلب توجه می کند، چفیه دور گردن محمود درویش است که مثل پرچم باد به آن وزیده است.

اگر به انتهای چفیه دقت کنید، شبیه به پرچم است و تداعی کننده مثلثی است که پرچم فلسطین دارد. همزمان هم چفیه است و هم پرچم که نمادی از مقاومت و استقلال فلسطین است.

درضمن هویت ادبی محمد درویش را هم تا حدی منعکس می کند، چون درویش در شعرهایش تعلق خاطر زیادی به فلسطین دارد.

دقیقا این اولین هدف از کشیدن چفیه بوده.

جایزه ای که برده اید فکر می کنید تأثیری روی کار شما می گذارد؟

من تا این اواخر کار برای جشنواره های خارجی نمی فرستادم. البته در جشنواره های داخلی شرکت کرده ام، اما برای جشنواره های خارجی کار نمی فرستادم به این دلیل که احساس می کنم بالاخره اگر هنرمندی بخواهد جشنواره ای شود باید مرتب خودش را تغییر دهد یعنی خودش را سازگار کند با استانداردهای جشنواره های مختلف. هر جشنواره ای سلیقه و هیئت داوری خودش را دارد. هنرمند باید مدام خودش را تغییر دهد و این باعث می شود از آن مسیر اصلی که خودش می تواند طی کند دور شود. برای همین من ترجیح دادم در سال هایی که دارم مسیر و سبک خودم را پیدا می کنم، کار به جشنواره ها ندهم، ولی الان که احساس می کنم به ثبات رسیده ام و سبک و هویت بصری خود را دارم، برای چند تا جشنواره کار فرستادم که این کارم مورد توجه قرار گرفت. امیدوارم و تا حد زیادی مطمئنم این جایزه باعث نمی شود که سبک کاری ام تغییر کند به سمت سلایق جشنواره ها. بیشتر امیدوارم هنرمندانی که صاحب سبک هستند جشنواره ها را هدایت کنند تا شرکت کنندگان جوان تر ببینند که اگر کارشان را به چه سمتی ببرند می توانند موفق شوند. نه اینکه هنرمند خودش را بریزد در قالب جشنواره.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین