غوغای جایگاه زنان ایرانی در کمدی جوکر! - جنجال خانم یویو در جوکرِ فصل جدید!

به گزارش سرویس پلاس خبر ناب به نقل از رکنا - یکی از این روش ها به کار بردن کنایه است که اصطلاحا عباراتی را شامل میشود که دو معنی دارند و قصد گوینده اشاره به معنای دور/باطنی آن هاست. مورد دیگر، لطیفه و یا جوک است. لطیفه در یک یا دو جمله خلاصه می شود و با یک مقدمه شروع شده و در نهایت ضربه ای به مخاطب میزند و او را به خنده وا می دارد. سایر شگردها شامل طعنه(دست انداختن و تمسخر تلخ مخاطب)، هزل(خنداندن به هر قیمتی)، هجو(لحن برنده دارد و برای اهداف شخصی استفاده می شود) و فکاهی(از هزل متعادل تر) می شود.

مواردی که ذکر شد، نه تعریف طنز بلکه صرفاً شگردهایی هستند که در طنز پرکاربرد می باشند. شگردهایی که کمدین ها در استندآپ ها، رئالیتی شو ها و یا شبکه های مجازی برای خنداندن افراد استفاده می کنند.

درباره جوکر ایرانی چه می دانید؟

رئالیتی شوی جوکر، یکی از پربیننده ترین برنامه هایی است که هر هفته غافلگیری های تازه ای با خود به همراه می آورد و غافلگیری اخیر آن دعوت زنان است. پیش از انتشار قسمت جدید، زمزمه هایی بود در این باره که آیا زنان هم می توانند در یک چنین برنامه ای بداهه پردازی کنند؟ آیا تیغ سانسور و یا سایر محدودیت ها مانع از خلاقیت آن ها در این زمینه نخواهد شد؟ اساساً طنزپردازی جنسیت خاصی را شامل می شود و هویتی مردانه دارد؟

پرسش نخست و سوالات دیگری از این دست، اساساً ریشه در نوعی مقاومت دارند. مقاومت به چیزی که ذهن به آن عادت نکرده و آن را به عنوان امری امن و آشنا پذیرا نمی شود.

در هر شاخه هنری که وارد شویم، نمیتوانیم تأثیر فرهنگ را بر آن نادیده بگیریم. همانطور که تاثیر هنر بر فرهنگ قابل انکار نیست. و از آنجایی که فرهنگ چیزی بسیار نزدیک به "عادت" است و فرهنگ ما را در واقع عادات عمومی ما شکل میدهد، در نتیجه هنر ارتباط تنگاتنگی با عادات ما دارد. کمدی نیز بعنوان یکی از زیرمجموعه های هنر و ادبیات، بسیار از عادات ما تاثیر گرفته و بر آنها تاثیر میگذارد. حال این عادت فرهنگی چگونه کمدی زنان را، از آن نوعی که در جوکر میبینیم، به امری نا آشنا و سوال برانگیز بدل میکند؟ مگر در طول تاریخ سینما و تلویزیون کم زنانی در ژانر کمدی فعالیت کرده اند؟

پاسخ های بسیاری برای این سوال وجود دارد. یکی از آن ها شکل یا چگونگی حضور زنان در موقعیت های کمدی است. عموماً در بسیاری از موقعیت هایی که در فیلم ها یا حتی ویدئوهای اینستاگرامی می بینیم، زنان، «واسطه » ایجاد طنز هستند و معمولاً (نه همیشه) آن ها را در مرکز خلاقه کمدی نمی بینیم. آن ها در غالب این موارد، دو نقش را به عهده می گیرند:

اول- موضع پایین: دختر کم هوش و گیج

دوم- موضع بالا: والد سرکوبگر (مادر یا همسری که رفتار فرزند یا همسرش را کنترل می کند و واکنش های فرزند یا همسر به این کنترل، موقعیت طنز می آفریند. در واقع آنها به عنوان والد، نه تنها خالق بعد کمدی ماجرا نیستند که در واقع هدف آن ها در چنین نقش هایی ممانعت از شکل گیری کمدی است. چرا که طنز و کمدی بعد ساختارشکنانه دارد و این با اساس والد بودن در تضاد است. والد/ کنترل گر همواره چارچوب ها را حفظ می کند در حالیکه کمدی در چارچوب ها نمی گنجد.)

حال می توان نتیجه گرفت که آنچه که عادت آن همچنان شکل نگرفته، نه حضور زنان در این ژانر، بلکه خلاق بودن و آفریننده بودن زنان در این حیطه است. اینکه شخصاً روایت کنند، لطیفه بگویند یا به هجو و نقد بپردازند. قابل تحسین است که طی این سال ها ، استندآپ کمدی ها و رئالیتی شوهایی مانند خندوانه و جوکر و حتی فضای مجازی و... در حال تبدیل کردن زنان از «واسطه طنز» به  «تولیدگر طنز» هستند. و این تولیدگری با استفاده از ابزار گوناگونی شکل می گیرد که در ابتدای این مطلب به آن اشاره شد. آن ها از کنایه، لطیفه، هجو و هزل بهره میگیرند و با ظرافت، موقعیتی کمدی شکل میدهند؛ گاهی با زبان دیالوگ و گاهی با زبان بدن.

اینکه می توان کمدی را از جنسیت مبرا ساخت به این سبب است که ابزار ایجاد آن دارای هویت مردانه/زنانه نیست. "ناهید مسلمی" در میانه یک بحث جدی بلند می شود و "یو یو!" می گوید و یا هومن برق نورد در موقعیتی مشابه ناگهان شروع به تمرین بیان با صدای بلند می کند.

اقدامی که هیچ مناسبتی با موقعیت ندارد اما از آنجایی که قرارداد رایجی را بر هم میزند، منجر به خنده می شود.

آن چیزی که طنزی را بر طنز دیگر پیروز می کند، جدا از ذائقه های متفاوت، مهارت در به کارگیری ابزار طنز است و این مهارت چه توسط یک مرد به کار گرفته شود چه یک زن، موقعیت طنز را ایجاد می کند.

قابل ذکر است که فرهنگ و عادات ما، همانطور که بر اثر تکرار ایجاد می شوند، بر اثر تکرار نیز رشد و توسعه می یابند و گاهی متحول می شوند. این بسیار ستایش برانگیز است که رسانه ها و ابزار سرگرمی ای که مخاطبان زیادی دارند، طی دهه اخیر، بسیار مؤثر عمل کرده اند و توانایی های اقشار مختلف را، به اعضای جامعه گوشزد کرده و به عادی سازی آن ها کمک شایانی کرده اند.

این خبر توسط سایت رکنا منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : رکنا