نقدی بر موضع عراقچی؛ رسانه ها یار کمکی هستند یا مزاحم؟

تحلیل موضع عراقچی: چرا شوخی در این فضا نامناسب است؟

مذاکرات کنونی ایران و آمریکا، که به گفته «رویترز» در «فضایی سازنده» پیش می رود، در یکی از حساس ترین مقاطع دیپلماتیک برگزار می شود. بازگشت ترامپ به کاخ سفید و اعمال تحریم های جدید علیه شبکه نفتی کشورمان، همراه با تهدیدات نظامی، فضای مذاکرات را پرتنش کرده است. «وال استریت ژورنال» نیز گزارش داده که مذاکرات فنی بر مسائل پیچیده ای مانند غنی سازی ۶۰ درصدی و ذخایر اورانیوم متمرکز است، که نیازمند تمرکز و دقت بالاست. در فضای کنونی مذاکرات، هر اظهارنظر، حتی اگر شوخی باشد، می تواند پیامدهای جدی داشته باشد. چه آنکه ناظران سیاسی معتقدند کژتابی های کلامی در این مقطع می تواند اعتماد عمومی به مذاکرات را نیز تضعیف کند. این واکنش ها نشان می دهد که فضای پس از مذاکرات، فضایی برای شوخی یا کژتابی های کلامی نیست، زیرا افکار عمومی به شدت نسبت به سیگنال های مثبت یا منفی حساس است.

از سوی دیگر شوخی عراقچی، حتی اگر ناخواسته، پیام نادرستی درباره نقش رسانه ها منتقل کرد. این اظهارات به عنوان نشانه ای از عدم شفافیت تفسیر شد، که در تضاد با نیاز به اقناع افکار عمومی است. چرا که مذاکرات کنونی، که فقط با آمریکا و به صورت غیرمستقیم انجام می شود، نیازمند جلب اعتماد عمومی است. در این شرایط، شوخی درباره عدم حضور خبرنگاران می تواند این بی اعتمادی را تشدید کند، زیرا به نظر می رسد وزارت خارجه از پوشش رسانه ای و شفافیت گریزان است.

نقش سازنده رسانه های ایرانی در مذاکرات عمان

برخلاف تلخی معنای شوخی عراقچی، رسانه های ایرانی، به ویژه خبرنگاران حاضر در مذاکرات، می توانند به عنوان یار کمکی وزارت خارجه عمل کنند. خبرنگاران ایرانی وابسته به رسانه های داخلی، در پوشش مذاکرات از محورهای تخریبی پرهیز کرده و مواضع دیپلماتیک ایران را تقویت کردند.

این رسانه ها، که به دلیل دسترسی به مقامات کشورمان از اعتبار برخوردارند، می توانند روایت ایران را در برابر شایعات خارجی تقویت کنند. نمونه بارز، ماجرای «خودنویس» در دور اول مذاکرات بود، که «آسوشیتدپرس» آن را به عنوان «نشانه دیدار مخفی» برجسته کرد، اما گزارش رسانه های ایرانی داخل کشور و تکذیب عباس عراقچی در شبکه ایکس شایعات را خنثی کرد. این نقش سازنده نشان می دهد که خبرنگاران ایرانی، برخلاف تصور عراقچی، کار دیپلمات ها را سخت تر نمی کنند، بلکه با ارائه روایت اول، به اقناع افکار عمومی کمک می کنند.

نقش رسانه ها در دیپلماسی آمریکا: درس هایی برای ایران

در مقابل موضع عراقچی، دیپلماسی آمریکا از رسانه ها به عنوان ابزاری مؤثر برای اقناع افکار عمومی استفاده می کند. در همین راستا «وال استریت ژورنال» گزارش داد که تیم آمریکایی، به رهبری مایکل آنتون، با ارتباط منظم با رسانه ها، روایت خود را در مذاکرات مسقط تحمیل می کند. ترامپ به «فاکس نیوز» گفت: «مذاکرات خوب پیش می رود، اما ایران باید غنی سازی را متوقف کند.» این اظهارات، که با گزارش های «نیویورک تایمز» درباره «پیشرفت محدود» تقویت شد، فضای عمومی را به نفع آمریکا شکل داد. «بی بی سی» نیز گزارش داد که آمریکا با «ارتباط گرم» با رسانه ها، افکار عمومی بین المللی را مدیریت می کند، در حالی که ایران به بیانیه های کلی اکتفا کرده است. این استراتژی، که شامل مصاحبه های هدفمند و نشر اطلاعات گزینشی است، به تیم آمریکایی امکان داده تا خواسته های خود، مانند توقف غنی سازی ۶۰ درصدی، را در رسانه ها برجسته کند.

رویکرد انفعالی ایران در مقایسه با آمریکا در دیپلماسی رسانه ای

در مقابل، ایران از ظرفیت رسانه ها به طور کامل استفاده نکرده است. تیم ایرانی، به دلیل وابستگی به الگوهای سنتی مانند صداوسیما، فرصت ارائه روایت اول را از دست داده است. صداوسیما، که به گفته «گاردین» تنها ۳۰ درصد ایرانیان آن را معتبر می دانند، نمی تواند به تنهایی افکار عمومی را اقناع کند. در حالی که رسانه های آمریکایی، مانند «آسوشیتدپرس»، با انتشار گزارش هایی درباره «عدم انعطاف ایران»، روایت خود را غالب می کنند، رسانه های ایرانی می توانند با پوشش فعال و شفاف، این روایت ها را خنثی کنند. برای مثال، گزارش رسانه های داخلی کشورمان درباره «تبادل اطلاعات کلیدی» در مذاکرات، اعتماد عمومی را تقویت کرد، اما تأخیر در پاسخگویی به شایعات، مانند ادعای «نیویورک تایمز» درباره «مشارکت ایران در اداره تأسیسات غنی سازی»، اثربخشی آن را کاهش داد. این مقایسه نشان می دهد که رسانه ها در دیپلماسی آمریکا نقش یار کمکی دارند، در حالی که ایران این ظرفیت را نادیده گرفته است.

چه آنکه دیپلماسی آمریکا درس های مهمی برای ایران دارد. «وال استریت ژورنال» گزارش داد که تیم آنتون با ارائه اطلاعات غیرحساس، مانند چارچوب مذاکرات، اعتماد عمومی را جلب می کند. ایران می تواند با الگوبرداری از این رویکرد، از رسانه های داخلی و بین المللی برای تقویت موضع خود استفاده کند. در همین راستا کارشناسان روابط بین الملل پیشنهاد می کنند که تشکیل تیم رسانه ای حرفه ای اگرچه دیرهنگام است اما می تواند شایعات را خنثی کند.

نقد صحبت عراقچی: رسانه ها یار کمکی یا مزاحم؟

شوخی عراقچی در شرایطی مطرح شد که جریان رسانه ای ایران از ضعف مفرط رنج می برد. وابستگی به صداوسیما و فقدان تعامل با شبکه های اجتماعی، مانند شبکه ایکس، فرصت ارائه روایت اول را از ایران گرفته است. در مقابل، آمریکا با استفاده از رسانه ها، مانند «فاکس نیوز» و «نیویورک تایمز»، افکار عمومی را مدیریت می کند. اظهارات عراقچی، حتی اگر مزاح باشد، ضرورت بازنگری در استراتژی رسانه ای را برجسته می کند تا وزارت خارجه با تشکیل تیم رسانه ای حرفه ای و تعامل با رسانه های مستقل، روایت خود را تقویت کند.

در شرایطی که مذاکرات به مرحله فنی وارد شده، رسانه ها می توانند با ارائه روایت شفاف، اعتماد عمومی را جلب کنند و دیپلماسی ایران را در برابر فشارهای خارجی تقویت نمایند.

این خبر توسط سایت خبرآنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : خبرآنلاین